Jednolita cera jest piękna. Coraz więcej osób zauważa jednak, że na skórze mogą pojawiać się niechciane przebarwienia. Skąd się biorą i jak z nimi walczyć? Poznaj trzech wrogów pięknej cery: plamy, piegi oraz ostudę.

Przebarwienia to jedno z częstszych schorzeń skóry. Wiele osób traktuje je jako problem typowo estetyczny, nie zdając sobie sprawy, że może być wróżbą poważniejszych problemów zdrowotnych. Istotne jest, że przebarwienia bardzo trudno jest leczyć – potrzebny jest specjalny zabieg laserowy. Dlatego najważniejsza jest profilaktyka. Nauczmy się, jak zapobiegać przebarwieniom, a wówczas nie będziemy musieli toczyć z nimi długiej walki.

Powakacyjny problem

Kiedy pojawia się najwięcej przebarwień? Po wakacjach, ponieważ piegi lub plamy są jednym z negatywnych skutków częstego opalania. Wpływ słońca na skórę jest naprawdę znaczący – oprócz wysuszania naskórka może pozostawiać po sobie trwałe ślady w postaci przebarwień. Wszystko dlatego, że to właśnie promienie słoneczne odpowiadają za wzrost produkcji melaniny.

Skąd się biorą przebarwienia?

Przebarwienia są efektem nadprodukcji melaniny, czyli barwnika nadającego naszej skórze kolor. Melaniny jest za dużo i rozkłada się w skórze nierównomiernie, czego efektem są np. przebarwienia na twarzy. Choć mogą się one pojawiać również na każdej innej części ciała, zwłaszcza równie mocno wystawionych na działanie słońca dłoniach lub dekolcie.

Wszystko to związane jest z prostymi mechanizmami, które zachodzą w naszym organizmie. Melanina to barwnik produkowany przez komórki barwnikowe, znajdujące się w naszej skórze – melanocyty. To im zawdzięczamy kolor naszej skóry, włosów albo tęczówki. Nie jest to jednak ich najważniejsze zadanie. Melanina pełni w skórze funkcję naturalnego filtra UV, ponieważ ma zdolność częściowego pochłaniania i rozpraszania szkodliwego promieniowania. To dlatego latem nasza skóra ciemnieje. Opalenizna to tak naprawdę nasza naturalna ochrona przeciwsłoneczna.

Przebarwienia na twarzy są najczęstsze, ponieważ skóra w tej części jest bardzo cienka i najmocniej wystawiona na działanie słońca. Na skutek różnych czynników komórki produkują zbyt dużo barwnika, w efekcie czego pojawiają się widoczne przebarwienia. Zazwyczaj umiejscawiają się na czole, policzkach, nosie, dłoniach i dekolcie.

Jakie są rodzaje przebarwień?

Słońce może usiać naszą skórę wieloma przebarwieniami lub spowodować pojawienie się tylko pojedynczych zmian. Warto wiedzieć, jakie są rodzaje przebarwień. Podstawowy podział zakłada, że mamy przebarwienia skórne, mieszane i naskórkowe. Te ostatnie są związane właśnie z nadprodukcją melaniny i pojawiają się najczęściej.

Piegi to drobne, nieregularne plamki, które niektórzy mają na twarzy. Z reguły ich liczba rośnie po ekspozycji na słońce. Skłonność do piegów mają osoby z jasną karnacją oraz te, które mają piegusów w rodzinie. To cecha dziedziczna. Te przebarwienia na twarzy niektórzy uważają za niezwykle urocze. Mogą być mniejsze, większe, jaśniejsze lub ciemniejsze. Z reguły pojawiają się w wieku dziecięcym, z czasem ich liczba rośnie, aby później znów maleć wraz z wiekiem.

Plamy soczewicowate to przebarwienia umiejscawiające się najczęściej na twarzy, wierzchu dłoni, szyi oraz przedramionach. Odróżniają się od zdrowej skóry jasno- lub ciemnobrązowym kolorem, który zależy od ich przyczyny. Są umiejscowione dużo głębiej niż piegi i są od nich większe, dlatego trudniej je usunąć. Wyróżnia się:

• plamy soczewicowate starcze, które pojawiają się wraz z wiekiem i są nieodwracalne;
• plamy soczewicowate słoneczne, które są wynikiem częstego wystawiania się na słońce i mogą się zmniejszać, kiedy ograniczymy opalanie;
• plamy soczewicowate związane z leczeniem fotochemioterapią lub różnymi chorobami.

Ostuda (melasma) to nieregularne plamki pojawiające się na czole, policzkach i brodzie. Z reguły mają żółtobrunatny kolor. Tego rodzaju przebarwienia na twarzy pojawiają się przede wszystkim u kobiet po 30 roku życia. Często są wynikiem zmian hormonalnym zachodzących w ciąży, dlatego znikają samoistnie po porodzie. Mogą być wywoływane przez leki hormonalne.

Małe i ciemne plamki to zmiany skórne podobne do piegów, jednak nie mają podłoża genetycznego. Pojawiają się u osób, które są wrażliwe na słońce – w ich przypadku opalenizna nie jest równomierna, bo podczas opalania barwnik nie rozkłada się równomiernie i tworzą się drobne, ciemne przebarwienia na twarzy.

Jak usunąć przebarwienia?

Są różne sposoby na przebarwienia, dzięki którym możemy pozbyć się problemu. Wszystko zależy od tego, jakie są ich przyczyny. Im głębiej osadzone w skórze i ciemniejsze plamy, tym trudniej je usunąć. Wybór metody usuwania przebarwień uzależniony jest od ich rodzaju, choć najczęściej polega na stosowaniu preparatów odbarwiających i złuszczających.

Najpopularniejsze sposoby na przebarwienia:

• maści odbarwiające zawierające np. hydrochinon, kwas azaleinowy, witaminę A,
• złuszczanie naskórka kwasami, zwłaszcza kwasami AHA np. glikolowym,
• krioterapia, podczas której rozpadają się komórki barwnikowe,
• poddawanie się peelingom medycznym (depigmentacyjnym),
• zabieg mezoterapii z mieszanką kwasu hialuronowego i peptydów,
• laserowe usuwanie przebarwień – opcja najdroższa.

Jak zapobiegać przebarwieniom?

Przebarwienia na twarzy bywają trudne do usunięcia. Jak w przypadku wielu innych problemów ze skórą, również w tym przypadku lepiej zapobiegać niż leczyć. Jak uchronić się przed przebarwieniami? Co powoduje przebarwienia?

Jeśli chcemy uniknąć przebarwień, musimy:

• ograniczyć przebywanie na słońcu i regularnie stosować filtry przeciwsłoneczne,
• zrezygnować z opalania, gdy przyjmujemy takie leki, jak środki przeciwgrzybicze, środki przeciwbólowe i przeciwzapalne, przeciwcukrzycowe albo moczopędne,
• zaprzestań kuracji ziołowych z dziurawcem, nagietkiem, mniszkiem lub arniką,
• zrezygnować z kąpieli słonecznych po użyciu olejku cytrusowego lub bergamotkowego.